Dynamis: Opnamevolume van bedrijfsruimten bereikt recordniveau

Gebieden buiten de vier grote steden kennen sterke toename

De dynamiek op de Nederlandse bedrijfsruimtemarkt is in 2017 fors toegenomen. In 2017 is het historisch hoge opnameniveau van bijna 3,1 miljoen vierkante meter bereikt. Daarmee zijn in vergelijking met 2016 bijna een vijfde meer meters aangehuurd of aangekocht. Versnelling van de economische groei, toenemende werkgelegenheid en een stijging in het wereldhandelsvolume hebben de sector een boost gegeven. Door het hoge opnamevolume is het aanbod gedurende 2017 met 7% afgenomen ten aanzien van het jaar ervoor. In totaal stond er meer dan 4,4 miljoen vierkante meter bedrijfsruimte in het aanbod bij makelaars. Om dit aanbod uit te breiden zijn er in 2017 80% meer meters bedrijfsruimte vergund ten behoeve van nieuwbouw, de logistieke sector neemt hierbij nog altijd het voortouw.

Dit blijkt uit de vandaag gepubliceerde jaarrapportage Sprekende Cijfers Bedrijfsruimtemarkten 2018 van Dynamis makelaars, vastgoedconsultants en taxateurs. In de rapportage worden 27 regio’s geanalyseerd en beschreven.

Sterke dynamiek buiten de vier grote steden

Het hogere aantal opgenomen meters komt deels voor rekening van de gebieden buiten de vier grote steden, het volume nam daar in een jaar tijd met meer dan een vijfde toe. Een sterk aantrekkende logistieke markt en een forse inhaalvraag als gevolg van de crisis zijn hier de oorzaak van. In totaal zijn er nog acht Dynamis-regio’s waar sprake is van een dalend opnamevolume afgelopen jaar. De overige 18 regio’s kennen juist een grotere opnamedynamiek dan in 2016. De gebieden waar meer dan een verdubbeling heeft plaatsgevonden zijn Almere, Utrecht, Amersfoort, Eindhoven en Maastricht.

Binnen de G4 hebben de opnames in Utrecht zich het meest positief ontwikkeld, het aantal aangehuurde of aangekochte vierkante meters bedrijfsruimte is het afgelopen jaar in de Domstad meer dan verdubbeld. Rotterdam noteerde ook nog groene cijfers, maar in Amsterdam en Den Haag zijn er respectievelijk 14 en 25% minder meters opgenomen. Waar Amsterdam in 2016 nog het sterkste groeipercentage binnen de G4 noteerde, is dat afgelopen jaar omgeslagen naar een krimp. Het tekortschietende (kwalitatieve) aanbod in deze twee regio’s veroorzaakt de toenemende krapte.

Explosieve toename van vergunningen bedrijfsruimte

Onder invloed van economische groei, lage rente en de toenemende wens tot build-to-suit ontwikkelingen worden er historisch hoge hoeveelheden vergunningen aangevraagd, in 2017 is een toename van het aantal vierkante meters van 80% geregistreerd. Vooral de logistieke sector neemt het voortouw wat betreft de nieuwbouw. Het groteaantal nieuwbouwprojecten biedt ruime mogelijkheden om verdergaande energetische eisen te stellen, maar bijvoorbeeld energielabels zijn niet verplicht in bedrijfsgebouwen. Verdergaande besparingseisen zijn noodzakelijk om het volledige besparingspotentieel in deze sector te benutten.

Bedrijvigheid is steeds vaker versnipperd

Door het economisch herstel bereiken bedrijven steeds vaker de grenzen van de huidige huisvesting en ontstaat er een forse uitbreidingsvraag. Gebruikers verplaatsen zich echter niet eenvoudig naar grotere panden, mede als gevolg van langjarige huurcontracten, potentieel forse desinvesteringen in het huidige pand of een tekort aan geschikt aanbod. Bedrijven met uitbreidingsplannen zien zich om die reden steeds vaker genoodzaakt om verspreid over een bedrijventerrein meerdere panden aan te huren of te kopen. Naast inefficiëntie voor het bedrijf zelf, leidt het verspreide bezit of gebruik ook tot logistieke problematiek binnen bedrijventerreinen. Meer coördinatie op deze bedrijventerreinen zou wenselijk zijn. Het uitruilen of samenvoegen van versnipperd bezit zou gestimuleerd moeten worden vanuit lagere overheden of parkmanagers.

Verwachtingen: vraag naar bedrijfsruimten volgt het economische groeipad

Het huidige groeitempo van de economie en de verwachtingen voor de komende jaren geven aanleiding tot een zeer positief beeld voor de bedrijfsruimtemarkt. Alle seinen zoals economische groei, consumptie van huishoudens en investeringen staan op groen. Naast toenemende druk op de bestaande voorraad betekent de uitbreidingsbehoefte van bedrijven ook een hoger gewenst nieuwbouwvolume in de komende jaren. Voor een deel zal deze behoefte voortkomen uit meer ruimtegebruik, maar toekomstige uitbreidingen zullen voor een belangrijk deel ook voorzien in de kwalitatieve behoefte (zoals grote aaneengesloten oppervlakten).