Waar wachten we op?

De kantorenmarkt van Eindhoven staat in de wachtstand. Huisvestingsbeslissingen worden uitgesteld. Een direct gevolg van de coronacrisis? Ongetwijfeld. Maar ook is het wachten op de ontwikkeling van het ‘kantoor van nu’.

Met het uitbreken van de coronapandemie wisten we een jaar geleden niet wat ons te wachten stond. Het onbekende maakte ons allen bedachtzaam en afwachtend. Met het dringende advies om thuis te werken, zijn de kantoren massaal ongebruikt komen te staan, terwijl de klok van de huurtermijn doorloopt. Maar wat doe je als je je huurovereenkomst in deze tijd moet opzeggen of verlengen? Veel ondernemers hebben blijkbaar gekozen om te verlengen (al dan niet tijdelijk). Dit zou je kunnen herleiden uit de terugval van de opname in 2020 met zo’n 40% en het aanbod dat niet is gegroeid. Er is dus vooralsnog geen kantoorruimte ‘terug gegeven’ aan de markt.

Deze verlengingen laten ons, naar onze mening, zien dat de kantoorgebruiker eigenlijk niet weet hoe het kantoor gebruikt gaat worden als straks de beheersmaatregelen opgeheven worden. Willen de medewerkers rennend terug naar kantoor, blijft men liever thuis werken (op hun inmiddels arbotechnisch verantwoorde kamer), of is het een combinatie van de twee? Als makelaar staan wij dagelijks in contact met bedrijven en kantoorgebruikers. Uit die gesprekken leiden wij af dat de kantoren straks naar verwachting weer grotendeels in gebruik zullen zijn. Technisch kan inmiddels alles, maar uiteindelijk kunnen en willen we gewoon graag bij elkaar zijn. Veel werkgevers zien dit ook in. De meeste processen lopen gesmeerder en sneller als je elkaar fysiek kunt ontmoeten.

Dus als we straks massaal die wachtkamer uit kunnen, waar gaan we dan naar toe? Veel bedrijven zullen een stap willen maken om de medewerkers te ‘belonen’; naar ‘kantoren van nu’ met mixed-use, gemeenschappelijke voorzieningen om te ontmoeten en te ontspannen; op multimodale knooppunten en midden tussen de levendigheid van de stad.

Maar dan kun je in Eindhoven weer terug naar de wachtkamer. Deze high-end kantoorgebouwen staan momenteel niet leeg of te huur of betreffen nieuwbouwprojecten met een oplevering vanaf 2023.

De gemeente Eindhoven heeft enkele jaren geleden hoog ingezet. Met de presentatie van de Internationale KnoopXL werd geld vanuit Den Haag en de provincie binnen gehaald om Eindhoven serieus tot de G5 te laten behoren. Een multimodaal treinstation met internationale verbindingen, het toevoegen van woningen in het centrum om een leefbare stad te creëren en high-end kantoorgebouwen om de concurrentie met de Randstad aan te gaan. Er werd een oproep gedaan aan vastgoedpartijen om deze ambitie samen waar te maken. Vooral aan de zuidzijde van het spoor is er door enthousiaste partijen reeds gestart met fraaie plannen om deze ambitie van de gemeente waar te maken; District E, Lichthoven en EDGE Eindhoven. Een mooie opmars voor de ontwikkelingen later langs de Fellenoord. Er dienen nog enkele hobbels genomen te worden, maar de verwachte oplevering van deze projecten is medio 2023.

Mocht de nieuwbouw worden uitgesteld vanwege allerlei publiekrechtelijke bedreigingen, dan zullen ondernemers gedwongen worden om kantoren te blijven (door)huren, waar noch de verhuurder noch de huurder bereid zal zijn te investeren. Immers, het mogelijke vertrek van de huurder hangt als een donderwolk boven het bestaande gebouw. En juist die investeringen zijn essentieel voor de Eindhovense kantorenmarkt.

En er is behoefte aan een levendig en aantrekkelijk stadscentrum, voor de Eindhovenaren maar ook voor de voor de regio zo belangrijke expats, buitenlandse investeerders en toeristen.

Juist Eindhoven als innovatieve stad zou moeten durven. Door het gebied rondom het station in kleine behapbare delen te blijven ontwikkelen, ontstaat er flexibiliteit, de markt stuurt bij, ingegeven door vraag en de economische ontwikkelingen. Zolang de onzekerheid blijft, zullen bedrijven zich niet vooraf committeren, blijven we wachten op elkaar en blijft Eindhoven wat het is.

Innovatiekracht, aanpassingsvermogen en durf. Dit is de drijvende kracht van bedrijven in de Brainport Regio. Het is nu aan de gemeente om dit ook zelf uit te dragen en hierna te acteren.

Als makelaar in deze groeiende regio hopen wij dat er dit jaar nog een start gemaakt kan worden met de nieuwbouw rond het station en dat we kunnen zeggen: Het was het wachten waard!